Hỏi đáp về vitamin B1

Câu 1: Vai trò quan trọng của vitamin B1 là gì?

Trả lời: Vitamin B1 có vai trò quan trọng trong sự phát triển và hoạt động sống của cơ thể bởi nó tham gia vào rất nhiều quá trình như:

  • Tham gia vào hệ enzyme decacboxyl oxy hóa

Với vai trò này, vitamin B1 chuyển hóa ở dạng thiaminpyrophosphat, thực hiện decarboxyl oxy hóa các cetoaxit. Vì thế, khi thiếu vitamin này, các cetoaxit bị tích tụ lượng lớn, gây rối loạn trao đổi chất và các bệnh lý nghiêm trọng như: tê phù, giảm tiết dịch vị,…

  • Tham gia chuyển hóa đường

Vitamin B1 lúc này cũng ở dạng thiaminpyrophosphat thực hiện bẻ gãy các hợp chất carbohydrate thành Glucose, trao đổi tạo sản phẩm acid pyruvic và acid cetoglutaric. Vì thế khi thiếu hụt vitamin B1, quá trình trao đổi glucid sẽ ngừng trệ.

  • Tham gia phân giải Pyruvic tạo oxyethyl pyro phosphat

Vitamin B1 sẽ ở dạng pyrophosphate để tham gia phân giải Pyruvic tạo oxyethyl pyro phosphat , liên quan đến con đường tổng hợp ATP và GTP cho tế bào sử dụng.

  • Tham gia chuyển hóa carbohydrate thành sản phẩm cơ thể sử dụng

Thực phẩm khi được nạp vào cơ thể, cơ quan tiêu hóa sẽ hấp thu Carbohydrate cùng nhiều dưỡng chất khác. Vitamin B1 tham gia vào việc chuyển hóa carbohydrate này thành các sản phẩm cần thiết để cơ thể sử dụng, trong đó có năng lượng tế bào. Bệnh Beriberi chính là một trong những tình trạng nghiêm trọng do thiếu hụt vitamin B1 kéo dài.

Câu 2: Thiếu vitamin B1 gây ra bệnh gì?

Trả lời: tình trạng thiếu vitamin B1 có thể xảy ra khi mọi người không cung cấp đủ thiamine cần thiết cho cơ thể.

  • Ăn không ngon miệng

Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết vitamin B1 có khả năng kiểm soát và điều hòa cảm giác no của chúng ta. Nếu như cơ thể thiếu thụ thiamine, bạn sẽ không cảm thấy đói bụng, thường xuyên chán ăn, không có hứng thú khi đến bữa. Tình trạng này kéo dài có thể khiến bệnh nhân sút cân nhanh chóng, cơ thể rơi vào trạng thái suy nhược.

  • Cảm giác mệt mỏi, thiếu sức sống

Tùy từng bệnh nhân với mức độ thiếu hụt thiamine khác nhau, bạn có thể cảm nhận triệu chứng này dần dần hoặc chúng xuất hiện đột ngột, bất ngờ. Mọi người thường chủ quan với dấu hiệu trên vì cho rằng chúng xảy ra khi bạn làm việc, học tập quá sức.

Căn bệnh này có thể tác động xấu tới các dây thần kinh vận động và khiến phản xạ của bệnh nhân kém hơn so với bình thường. Cụ thể, bạn sẽ thấy đầu gối hoặc mắt cá chân mất dần đi phản xạ khi chịu tác động từ bên ngoài. Thậm chí, người bệnh còn gặp vấn đề trong vận động nếu tình trạng thiếu hụt thiamine ở mức độ nghiêm trọng.

  • Khó chịu

Khó chịu là cảm giác kích động và thất vọng. Khi bạn cáu kỉnh, bạn thường trở nên buồn bã nhanh chóng. Khó chịu có thể được gây ra bởi các điều kiện thể chất, tâm lý và y tế khác nhau. Tâm trạng cáu kỉnh được ghi nhận là một trong những triệu chứng đầu tiên của tình trạng thiếu thiamine. Nó có thể xảy ra trong vài ngày hoặc vài tuần.

Các triệu chứng ban đầu của thiếu B1 bao gồm chán ăn, cáu kỉnh và khó ghi nhớ ngắn hạn

  • Đau nhói ở cánh tay và chân

Cảm giác ngứa ran bất thường, châm chích, nóng rát hoặc cảm giác của chân ghim và kim kim ở các chi trên và dưới là một triệu chứng được gọi là dị cảm. Các dây thần kinh ngoại biên đến tay và chân của bạn phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động của thiamine. Trong trường hợp thiếu hụt, tổn thương thần kinh ngoại biên và dị cảm có thể xảy ra. Trên thực tế, bệnh nhân đã trải qua dị cảm ở giai đoạn đầu của tình trạng thiếu thiamine.

  • Yếu cơ

Yếu cơ tổng quát không phải là hiếm, và nguyên nhân của nó thường rất khó xác định. Một thời gian ngắn, yếu cơ tạm thời xảy ra với hầu hết mọi người tại một số điểm. Tuy nhiên, yếu cơ kéo dài, kéo dài mà không có nguyên nhân hoặc lý do rõ ràng có thể là dấu hiệu thiếu thiamine. Trong nhiều trường hợp, bệnh nhân bị thiếu thiamineđã bị yếu cơ.

  • Mờ mắt

Thiếu thiamine có thể là một trong nhiều nguyên nhân gây mờ mắt. Thiếu thiamine nghiêm trọng có thể gây sưng dây thần kinh thị giác, gây ra bệnh thần kinh thị giác. Điều này có thể dẫn đến mờ, hoặc thậm chí mất thị lực. Nhiều trường hợp được ghi nhận có liên quan đến mờ mắt và mất thị lực với thiếu hụt thiamine nghiêm trọng. Hơn nữa, thị lực của bệnh nhân được cải thiện đáng kể sau khi bổ sung thiamine.

  • Ảnh hưởng thần kinh

Thiếu thiamine có thể ảnh hưởng đến các dây thần kinh vận động. Nếu không được điều trị, tổn thương hệ thần kinh của bạn do thiếu thiamine có thể gây ra những thay đổi trong phản xạ của bạn. Thường xuyên giảm hoặc không có phản xạ của đầu gối, mắt cá chân và cơ tam đầu, và khi sự thiếu hụt tiến triển, nó có thể ảnh hưởng đến sự phối hợp và khả năng đi lại của bạn.

Sức khỏe suy yếu khi cơ thể thiếu Thiamine

  • Rối loạn nhịp tim

Nhịp tim của bạn là thước đo số lần tim bạn đập mỗi phút. Thật thú vị, nó có thể bị ảnh hưởng bởi mức độ thiamine của bạn. Không đủ thiamine có thể dẫn đến nhịp tim chậm hơn bình thường. Giảm nhịp tim rõ rệt đã được ghi nhận trong các nghiên cứu liên quan đến chuột thiếu thiamine. Rối loạn nhịp tim do thiếu thiamine có thể làm tăng mệt mỏi, chóng mặt và nguy cơ ngất xỉu cao hơn.

  • Khó thở

Cho rằng thiếu thiamine có thể ảnh hưởng đến chức năng tim, khó thở có thể xảy ra, đặc biệt là khi gắng sức. Điều này là do thiếu thiamine đôi khi có thể dẫn đến suy tim, xảy ra khi tim trở nên kém hiệu quả hơn trong việc bơm máu. Điều này cuối cùng có thể dẫn đến sự tích tụ chất lỏng trong phổi, gây khó thở. Điều quan trọng cần lưu ý là khó thở có thể có nhiều nguyên nhân, vì vậy triệu chứng này đơn thuần thường không phải là dấu hiệu của thiếu hụt thiamine.

  • Mê sảng

Mê sảng là một tình trạng nghiêm trọng dẫn đến nhầm lẫn, giảm nhận thức và không có khả năng suy nghĩ rõ ràng. Trong trường hợp nghiêm trọng, thiếu thiamine có thể gây ra hội chứng Wernicke-Korsakoff, liên quan đến hai loại tổn thương não liên quan chặt chẽ. Các triệu chứng của nó thường bao gồm mê sảng, mất trí nhớ, nhầm lẫn và ảo giác. Hội chứng Wernicke-Korsakoff thường liên quan đến thiếu hụt thiamine do lạm dụng rượu. Tuy nhiên, thiếu hụt thiamine cũng phổ biến ở bệnh nhân cao tuổi và có thể góp phần vào sự xuất hiện của mê sảng

Câu 3: Tại sao cơ thể thiếu vitamin B1?

Trả lời:

Ăn uống kém

–   Chế độ ăn chủ yếu có nhiều gạo đánh bóng / ngũ cốc chế biến

–   Nghiện rượu mãn tính

–   Dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch mà không bổ sung đầy đủ thiamine

–   Phẫu thuật dạ dày

Hấp thụ kém

–   Suy dinh dưỡng

–   Hội chứng kém hấp thu

Tăng mất mát

–   Bệnh tiêu chảy

–   Chứng nôn nghén

–   Sử dụng lợi tiểu

–   Liệu pháp thay thế thận

Người bị bệnh tiêu chảy có nguy cơ cao bị thiếu vitamin B1

Tăng sử dụng thiamine

–   Thai kỳ

–   Cho con bú

–   Cường giáp

–   Hội chứng cho ăn

Thuốc có thể dẫn đến thiếu thiamine

–   Thuốc lợi tiểu

Câu 4: Bổ sung khi cơ thể thiếu vitamin B1 như thế nào?

Trả lời: Nguồn thực phẩm nhiều vitamin B1 nhất là các loại ngũ cốc nguyên hạt, tuy nhiên con người lại hấp thụ được dưỡng chất này bởi vitamin B1 tập trung ở lớp vỏ ngoài hạt và mầm của hạt. Việc xay xát, làm sạch các loại ngũ cốc này đã làm hao hụt phần lớn lượng vitamin B1. Ngoài ra, bạn có thể bổ sung loại vitamin này từ nhiều loại thực phẩm khác như:

4.1. Thịt lợn nạc

Thịt lợn phần nạc có thể đáp ứng đến 74% nhu cầu cơ thể trong một khẩu phần ăn. Hơn nữa, đây là lại loại thực phẩm quen thuộc với bữa ăn của mỗi chúng ta, dễ dàng chế biến thành nhiều món ăn và dễ mua. Vì thế, vitamin B1 của cơ thể hầu hết đều có từ nguồn thực phẩm này, tuy nhiên không nên ăn quá nhiều thịt mỗi ngày để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng.

4.2. Rau bina

Rau bina được đánh giá là loại rau dinh dưỡng với hàm lượng dưỡng chất rất cao, trong đó có vitamin B1. Một bó rau bina cung cấp đến 1.5mg giá trị dinh dưỡng mỗi ngày, cũng đáp ứng được lượng vitamin B1 cần. Vì thế, bạn có thể chế biến nhiều món ăn với vitamin B1 trong thực đơn hàng ngày hoặc xay lấy nước uống.

4.3. Bánh mì

Bạn có thể ăn bánh mì nướng, bánh mì mạch đen hoặc bánh nướng xốp cho các bữa ăn sáng hoặc ăn phụ, làm một trong những loại thực phẩm bổ sung vitamin B1 quen thuộc, kích thích vị giác.

4.4. Nấm mỡ

Đây là loại thực phẩm yêu thích với nhiều cô nàng bởi tác dụng dưỡng da của nó rất tốt, nó cũng cung cấp nhiều vitamin tốt cho sức khỏe, trong đó có vitamin B3.

4.5. Các loại đậu

Các hạt, rau họ đậu không chỉ là nguyên liệu thực phẩm ngon, dễ ăn mà còn chứa lượng vitamin B1 lớn cung cấp cho cơ thể. Bạn có thể dùng đậu đen, đậu xanh, đậu đỏ, đậu cô ve, đậu nành,… để thay đổi khẩu vị mỗi ngày.

Nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, một chén đậu xanh cung cấp đến 0.368mg giá trị dinh dưỡng, tương đương với 26% nhu cầu cơ thể.

4.6. Bắp cải tí hon

Nhiều người Việt Nam chưa biết đến loại rau này song bắp cải tí hon khá được ưa chuộng tại các nước phương Tây. Đây cũng là nguồn cung cấp vitamin B1 phong phú với khoảng 0.122mg thành phần trong 1 chén bắp cải tươi.

4.7. Các loại hạt

Chắc chắn ăn hạt cho bữa phụ là thói quen của rất nhiều người, đây cũng là cách để bổ sung lượng vitamin B1 cho cơ thể mỗi ngày.

Hàm lượng vitamin B1 trong một số loại hạt như sau:

– 10g hạt vừng chứa khoảng 0.142 mg vitamin B1.

– 28g hạt dẻ cười có tới 0.247mg vitamin B1.

– 14.3g hạt lanh cung cấp 0.155mg vitamin B1.

– ¼ cup hạt hướng dương chứa 0.17mg vitamin B1.

4.8. Cá

Cá là nguồn vitamin B1 tốt cho sức khỏe, những loại cá chứa nhiều vi chất này bao gồm: cá hồi, cá thu, cá ngừ. Trong đó, ngoài vitamin B1, cá hồi còn chứa nhiều Niacin, vitamin B2, vitamin B6 và vitamin B12, giàu Omega-3, ít thủy ngân tốt cho sức khỏe.

4.9. Men bia và các loại men dinh dưỡng

Trong các món ăn, men bia và men dinh dưỡng thường được sử dụng để tăng hương vị, kích thích ăn ngon miệng. Gia vị này cũng chứa vitamin B1 tự nhiên cùng nhiều loại vitamin B tăng cường khác.

4.10. Măng tây

100g măng tây nấu chín cung cấp khoảng 11% nhu cầu vitamin B1 mỗi ngày của cơ thể. Tuy nhiên, sử dụng măng tây đông lạnh và măng tây đóng hộp thì hàm lượng vitamin B1 thường ít hơn.

Câu 5. Làm sao để hấp thu thực phẩm bổ sung vitamin B1 tốt hơn?

Trả lời:

Đặc điểm của vitamin B1 là hợp chất hóa học phức tạp dễ tan trong nước, tương đối bền với nhiệt độ. Vì thế trong sơ chế thực phẩm giàu vitamin B1, nên hạn chế ngâm trong nước quá lâu sau khi đã gọt vỏ, thái miếng. Các loại canh súp nấu nhừ thực phẩm này nên ăn cả nước để cơ thể nhận được lượng vitamin B1 nhiều hơn.

Vitamin B1 trong ngũ cốc chủ yếu nằm ở lớp vỏ mỏng, thường gọi là cám đã bị mất một phần trong quá trình xay xát. Vì thế để vitamin B1 ít bị hao hụt, không nên xay xát các loại ngũ cốc và rửa nước quá kỹ.

Các loại men bia, men thực phẩm có chứa nhiều vitamin B1 nhưng đặc tính của men là không bền vững, dễ bị phá hủy khi nấu nướng. Vì thế không nên nấu trong thời gian quá lâu với men này. Ngoài ra, một số loại cá và động vật vỏ cứng trong cơ thể có chứa men thiaminase phân hủy vitamin B1, làm mất đi một phần lượng vi chất này nạp vào cơ thể.

Chế độ ăn đầy đủ sẽ cung cấp đảm bảo lượng vitamin B1 cho cơ thể

Nhìn chung, với người có sức khỏe bình thường, chế độ ăn uống hàng ngày đầy đủ, khoa học sẽ cung cấp đủ lượng vitamin B1 cần thiết. Việc thiếu hụt vitamin B1 thường do bữa ăn chủ yếu là khoai củ, cơm, thiếu thực phẩm giàu dưỡng chất như thịt, cá, tôm, trứng, đậu đỗ,…

Câu 6: Quý ACE có nguy cơ bệnh thiếu vitamin B1?

Trả lời:

– Trẻ đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, trẻ đẻ ra ở bà mẹ thiếu vitamin B1.

– Trẻ suy dinh dưỡng

– Phụ nữ có thai, cho con bú không được bổ sung dinh dưỡng hợp lý.

– Nước kém phát triển, vùng kinh tế khó khăn.

– Chế độ ăn chủ yếu có nhiều gạo xay xát kỹ / ngũ cốc chế biến sẵn

– Nghiện rượu mãn tính

– Chán ăn tâm thần hoặc bệnh tâm thần khác dẫn đến ăn kém.

– Cho ăn qua đường tĩnh mạch (IV) kéo dài mà không được bổ sung thích hợp.

– Nhịn ăn hoặc nhịn đói kéo dài, hoặc dinh dưỡng không cân bằng, đặc biệt là khi cho ăn lại

– Bệnh hoặc phẫu thuật

Trẻ suy dinh dưỡng có nguy cơ cao bị thiếu vitamin B1

Câu 7: Các biện pháp chuẩn đoán bệnh Thiếu vitamin B1?

Trả lời:

Khi đánh giá tình trạng thiếu thiamine, tiền sử điển hình có thể bao gồm ăn uống kém dinh dưỡng, uống quá nhiều rượu, hoặc bệnh nhân thuộc nhóm dân số đặc biệt của những người đã đề cập trước đây (phụ nữ có thai, người phẫu thuật bọng đái, bệnh nhân sử dụng thuốc lợi tiểu kéo dài, bất kỳ ai có tổng thể kém tình trạng dinh dưỡng, v.v.).

Các triệu chứng ban đầu của thiếu B1 bao gồm chán ăn, cáu kỉnh và khó ghi nhớ ngắn hạn. Khi thiếu thiamine kéo dài, bệnh nhân có thể bị mất cảm giác ở tứ chi, các triệu chứng của suy tim bao gồm sưng bàn tay hoặc bàn chân, đau ngực liên quan đến thiếu máu cục bộ hoặc cảm giác chóng mặt, nhìn đôi và mất trí nhớ.

Beriberi khô:

–   Bằng chứng về bệnh lý thần kinh ngoại vi đối xứng với những thay đổi về vận động và cảm giác

–   Phản xạ kém

Beriberi ướt: tổn thương tim mạch liên quan đến suy giảm chuyển hóa năng lượng cơ tim và rối loạn chuyển hóa máu:

–   Bệnh cơ tim giãn

–   Nhịp tim nhanh

–   Suy tim sung huyết

–   Phù ngoại vi

Beriberi ướt và khô thường có các đặc điểm chồng chéo lên nhau, và trong cả hai tình trạng, dị cảm có thể là một đặc điểm biểu hiện.

Bệnh não Wernicke (WE) là một bộ ba cổ điển của các bất thường về mắt (rung giật nhãn cầu, đau mắt), lú lẫn và thay đổi dáng đi như mất điều hòa.

Bệnh não của Wernicke với các triệu chứng mất trí nhớ và rối loạn tâm thần kèm theo rối loạn phù hợp với WKS.

Câu 8: Các biện pháp điều trị bệnh Thiếu vitamin B1?

Trả lời: Điều trị chứng thiếu Thiamine cấp tính với các dấu hiệu / triệu chứng về tim mạch hoặc thần kinh 200mg thiamin tiêm tĩnh mạch (IV) hoặc uống (PO) ba lần mỗi ngày cho đến khi các triệu chứng biến mất hoặc cải thiện cao độ, lúc đó bệnh nhân nên chuyển sang thiamine uống 10mg / ngày cho đến khi phục hồi hoàn toàn.

Một lựa chọn khác trong cơn khủng hoảng cấp tính là tiêm bắp 50mg trong 2-4 ngày, sau đó là điều trị duy trì bằng đường uống

Điều trị Thiếu Thiamine với S WKS:  500mg IV thiamine truyền trong 30 phút ba lần vào ngày 1 và 2 của liệu pháp 250mg thiamine IV hoặc tiêm bắp vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 5 của liệu pháp

Luôn cho thiamine trong thời gian cho ăn lại ở bệnh nhân nghiện rượu để ngăn ngừa tình trạng thiếu thiamine cấp tính do nhiễm toan lactic.

Còn tiếp tục cập nhật…

Sưu tầm, tổng hợp và biên soạn bởi Okchances

Trả lời

error: Bài viết được bảo vệ!